Kort geding voor teruggave hond vanwege cassatie officier van justitie

In deze zaak heeft de eiser eerst op grond van artikel 552a Sv. een klaagschriftprocedure gevoerd om teruggave van de in beslag genomen hond te bewerkstelligen. Het klaagschrift is toen gegrond verklaard, maar de officier van justitie is tegen deze beslissing in cassatie gegaan en weigert ondertussen de hond terug te geven. Om die reden vordert eiser in kort geding de teruggave van de hond en die vordering wordt door de rechter toegewezen (Rb ‘s-Gravenhage, 14 juli 2009, ECLI:NL:RBSGR:2009:BJ3068).

Feitencomplex en wettelijk kader

1.2. Op 1 juni 2008 heeft [hond] een vrouw en een andere hond gebeten. [hond] is op diezelfde dag door de politie in beslag genomen. In het proces-verbaal van kennisgeving van inbeslagneming (artikel 94 Sv) staat, voor zover relevant, het volgende vermeld:

1.3. Op grond van artikel 73 lid 2 van de Gezondheids- en welzijnswet voor dieren, in combinatie met artikel 2 van de Regeling Agressieve Dieren (RAD) en de bij deze regeling behorende bijlage is het verboden een hond met de uiterlijke kenmerken van een pitbullachtige hond in bezit te hebben.

1.4. Bij brief van 9 juni 2008 (Kamerstukken II 2007-2008, 28 286, nr. 218, p. 6) heeft de Minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit aangegeven dat zij voornemens is de RAD in te trekken. In deze brief staat, voor zover relevant, vermeld:

“Momenteel zitten er honden in opslag die onder de RAD in beslag zijn genomen.

De honden die in beslag zijn genomen louter vanwege hun uiterlijk, en die niet hebben gebeten, worden geretourneerd aan de eigenaren. De teruggave gebeurt zo spoedig mogelijk. (…)

1.5. Op 25 juni 2008 heeft eiser een klaagschrift ex artikel 552a Sv ingediend over het uitblijven van een last tot teruggave aan hem van [hond]..

1.6. Op 25 november 2008 is [hond] aan een gedragstest onderworpen. De test is uitgevoerd door M.B.H. Schilder (hierna: Schilder). In het hiervan opgestelde rapport heeft Schilder geconcludeerd dat het risico dat [hond] voor de maatschappij met zich meebrengt moet worden ingeschat als hoog tot zeer hoog. Schilder heeft de navolgende aanbeveling gedaan:

1.7. De RAD is met ingang van 1 januari 2009 ingetrokken.

1.8. In de beleidslijn van 6 januari 2009 van het Openbaar Ministerie staat, voor zover relevant, vermeld:

1.9. Op 17 maart 2009 heeft de officier van justitie bij de rechtbank te Rotterdam een vordering tot onttrekking aan het verkeer van [hond] gedaan. Deze vordering is nog niet behandeld.

1.10. Bij beschikking van 21 april 2009 heeft de raadkamer van de rechtbank Rotterdam (hierna: de beschikking van 21 april 2009) het onder 1.5 vermelde klaagschrift gegrond verklaard en de teruggave van [hond] aan eiser gelast. Daarbij is overwogen dat eiser tijdens het onderzoek in raadkamer uitdrukkelijk heeft verklaard dat hij bereid is te voldoen aan alle voorwaarden die door deskundige in het hiervoor onder 1.6 vermelde rapport zijn gesteld.

Vordering eiser

2.1. Eiser vordert – zakelijk weergegeven – gedaagde te veroordelen tot uitvoering van de beschikking van 21 april 2009 en feitelijk over te gaan tot teruggave van [hond] aan eiser.

Uitspraak voorzieningenrechter

De rechter oordeelt als volgt:

3.1. Nu eiser aan zijn vordering ten grondslag heeft gelegd dat gedaagde jegens hem onrechtmatig handelt, is de burgerlijke rechter – in dit geval de voorzieningenrechter in kort geding – bevoegd tot kennisneming van de vordering. Eiser is in zijn vordering ook ontvankelijk, nu voor hetgeen hij daarmee wil bereiken geen andere mogelijkheden – in het bijzonder ook geen strafrechtelijke rechtsgang – ten dienste staan. Gedaagde heeft dit ook niet bestreden.

3.2. Kern van het geschil betreft de vraag of gedaagde onrechtmatig handelt door niet over te gaan tot teruggave van [hond] aan eiser zoals in de beschikking van 21 april 2009 is gelast.

3.3. Gedaagde heeft deze vraag ontkennend beantwoord en daartoe betoogd dat ingevolge artikel 557, eerste lid, van het Wetboek Strafvordering (Sv) het ingestelde cassatieberoep de uitvoerbaarheid van de beschikking van 21 april 2009 schorst. De Hoge Raad heeft geoordeeld dat dit artikel ook geldt ten aanzien van de uitvoerbaarheid van voor een verdachte gunstige beslissing (HR 21 juni 1991, NJ 1991, 648), aldus gedaagde. Daartegenover heeft eiser zich op het standpunt gesteld dat de artikelen 553 jo. 557 Sv niet van toepassing zijn, omdat artikel 119 Sv als een uitzondering op artikel 553 Sv geldt. Op grond van het bepaalde in artikel 119 Sv is volgens eiser een last tot teruggave gericht aan de bewaarder, in casu het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit. De uitvoering daarvan geschiedt door het Openbaar Ministerie en hij heeft daarbij geen zelfstandige beslissingsbevoegdheid omtrent de last tot teruggave, aldus eiser

3.4. Dit verweer wordt verworpen. Ingevolge artikel 557 Sv schorst het ingestelde cassatieberoep de uitvoerbaarheid van de beschikking van artikel 21 april 2009 zodat die beschikking vooralsnog niet onherroepelijk is. Anders dan eiser stelt, heeft het bepaalde in artikel 119 Sv niet als een uitzondering op deze regel te gelden.

3.5. Vervolgens dient te worden beoordeeld of gedaagde hangende het cassatieberoep in redelijkheid tot de uitoefening van zijn bevoegdheid heeft kunnen komen om [hond] onder zich te houden.

3.6. Gedaagde heeft zich in dit kader op het standpunt gesteld dat de officier van justitie bij brief van 2 juni 2009 terecht een belangenafweging heeft gemaakt tussen enerzijds het belang van eiser om [hond] terug te krijgen en anderzijds het belang van de maatschappij om niet te worden blootgesteld aan een hond met een zeer hoog bijtrisico. Gelet op het feit dat in de beschikking van 21 april 2009 geen aanlijn- en muilkorfgebod in de openbare ruimte is opgelegd aan eiser, is de toezegging van eiser om [hond] kort aan te lijnen en te muilkorven volgens gedaagde niet afdwingbaar noch handhaafbaar. Het belang van de maatschappij weegt dan ook zwaarder dan het belang van eiser om weer over zijn hond te beschikken, aldus gedaagde.

3.7. Daargelaten de vraag of de raadkamer in de beschikking van 21 april 2009 daadwerkelijk dergelijke voorwaarden had kunnen opnemen, heeft te gelden dat het Openbaar Ministerie wel degelijk de mogelijkheid heeft de verplichting om [hond] kort aan te lijnen en te muilkorven handhaafbaar en afdwingbaar te maken. Conform zijn eigen beleid in deze had het Openbaar Ministerie immers een verzoek tot een dergelijk gebod bij het College van burgemeester en wethouders in kunnen dienen en, zodra dit was opgelegd, [hond] aan eiser kunnen retourneren. Vaststaat dat het Openbaar Ministerie dit heeft nagelaten zodat geoordeeld wordt dat gedaagde niet in redelijkheid heeft kunnen komen tot zijn beslissing om [hond] hangende het cassatieberoep zonder meer onder zich te houden.

3.8. Het voorgaande leidt tot de conclusie dat de vordering van eiser wordt toegewezen in die zin dat gedaagde gehouden zal zijn uitvoering te geven aan de last tot teruggave zodra er met betrekking tot [hond] op verzoek van het Openbaar Ministerie een muilkorf- en aanlijngebod aan eiser is opgelegd door de daartoe bevoegde gemeentelijke instantie. De voorzieningenrechter gaat ervan uit dat het Openbaar Ministerie onverwijld een daartoe strekkend verzoek zal doen.